Гордимся земляками

                   Бойченко Александр Федорович

Родился в 1943г. в  деревне  Козловка Светлогорского района. В 1970 г. окончил Гомельский государственный университет по специальности «Физическое воспитание». В мае 1975г. Александр Федорович организовал в Светлогорске спортивно-технический клуб «Чайка». Созданная им уникальная школа радистов воспитала плеяду мастеров спорта международного класса и мастеров спорта по радиотелеграфии. В их числе – чемпион мира по радиотелеграфии Олег Островский.

В 2006 году  в год 45-летия Светлогорска А.Ф. Бойченко был удостоен звания «Почетный гражданин города Светлогорска».

С 8 февраля 2012г. работал тренером-преподавателем, директором светлогорской детской юношеской спортивной школы №5».

Сын полка Владимир Вахомчик

Владимир Петрович Вахомчик родился в деревеньке Козловка Светлогорского района. Окончил Паричскую школу, а затем – Московский государственный университет. 10 лет трудился в отраслевом институте – сначала инженером, потом ведущим инженером в области аэродинамики ракет, двигателей и самолетостроения. Защитил кандидатскую диссертацию,  стал преподавателем высшей математики в Московском технологическом институте. Получил звание доцента и возглавил кафедру, а затем стал профессором сразу двух академий: Московской экологической и Московской финансово-юридической. Таков послевоенный путь одного из сыновей полка.

Когда началась война, Володе Вахомчику не было и 7 лет. Дороге к редкому тогда званию «сын полка» предшествовали долгие сиротские скитания. Его отца немцы сначала арестовали, потом отпустили под надзор полиции. Но тому удалось выбраться в соседнюю деревню, поближе к партизанам и нашим войскам. Володя с матерью пробрались к нему, однако в Козловке остался младший брат Витя. За ним пошла мама, а возвратиться не смогла. Тем временем отец ушел в армию, и мальчик остался один. Жил с односельчанами в землянках–куренях. Один раз не ел несколько дней, выбежал из деревни и пошел куда глаза глядят.  Оказалось, что недалеко расположились советские солдаты с танками и орудиями. А недалеко - солдатская кухня. Из ее трубы шел аппетитный дымок. Володя подошел и попросил поесть. Солдаты смотрели на мальчишку удивленно, а один спросил: «Ты откуда?» «Из Козловки». «А где твои отец и мать?». Володя рассказал и горько заплакал. Солдаты позвали повара. Тот зачерпнул каши, положил кусочек колбасы и ломтик хлеба. В свой курень Володя не вернулся,– попросился к чужим, незнакомым людям. Проснулся – а ноги в пепле костра, ботинки обгорели. Посчастливилось раздобыть другие. Заглянул к тем же солдатам. Они отлили ему супа из своих котелков, дали два черных сухаря.

Спустя некоторое время красноармейцы покинули лес. Володя пошел следом за ними. К концу дня оказался на поле, часть которого была ограждена колючей проволокой. Пришлось опять вернуться к куреням. Здесь и нашел его отец. Он забрал Володю с собой в часть. Через некоторое время его вызвали к командиру полка. «Ты теперь наш воспитанник. Надо делать все по уставу», – сказал он. Это был подполковник Глеб, который и стал для мальчишки первым учителем фронтовой жизни. На нем уже была пилотка со звездочкой, военная рубаха… Он чувствовал себя совершенно другим, повзрослевшим. Поступил в распоряжение начальника штаба капитана Столбового.

Во время боев юного бойца старательно оберегали. Но когда 469-й артиллерийский полк продвинулся вплотную к передовой, делать это стало труднее. В небо зачастили «юнкерсы». Земля словно сама взрывалась под ногами. Полк вошел в Польшу. Володя видел, как рвались снаряды, как падали убитые, стонали раненые, как возникали холмики с фанерками, на которых были фамилии погибших. Полк оказался вблизи немецких окопов. Выходить из леса запрещалось. Разжигать костры - тоже. Однажды в какой-то момент над головой раздался резкий гул, который словно приближался именно к нему. Володя рванулся в сторону, но кто-то схватил его за воротник, успокоил: «Володя, это перелет». Действительно, снаряд разорвался в десятках метров. Но почти тут же послышался уже знакомый свист снаряда, и солдат мгновенно схватил его за ворот, рванул в другую сторону. Толкнул в окоп, прикрыл собой. Именно на том месте, где они только что были, и раздался взрыв. Оказалось, что маленький осколок величиной со спичечную головку попал в руку. Солдата тоже легко ранило… Эту тропинку на опушке Володя запомнил на всю солдатскую жизнь, которая еще только начиналась.

Вскоре началось наступление на Люблин. Полк на «студебеккерах» медленно двигался по улицам освобожденного города. Дымились руины разрушенных зданий. Вместе с солдатами Володя стоял в кузове. Поляки приветливо махали руками, улыбались, показывая на него. Когда машина притормозила, к солдатам подбежала женщина с миской вишен, протянула ее Володе. Мальчик глянул на лейтенанта и тот тихо сказал: «Возьми!». Машина двинулась, и к миске тут же потянулись десятки рук. Каждый брал по одной вишенке.

За Люблином полк занял позицию, окопался, но при первом же обстреле был убит командир батареи. Назначили лейтенанта Храпачева, по разрешению комполка Володя стал его ординарцем. Ему вручили личное оружие - немецкий автомат «шмайсер», научили стрелять, разбирать и собирать его. Научили и другим солдатским премудростям. Например, падать при обстреле в воронку от разорвавшегося снаряда. Было страшно и непонятно. Это потом Володя  узнал, что есть такое понятие – «рассеивание точек разрыва». Ему даже выдали погоны – сначала ефрейтора, а затем и младшего сержанта и приписали к орудийному расчету. Володя должен был после зарядки орудия и закрытия затвора стоять в точно определенном месте, слушать команды, а в нужный момент хватать веревку, прикрепленную к затвору и, отбегая, резко рвануть ее на себя. Раздавался выстрел. А еще его, правда, только днем, ставили вместе с другими солдатами в охранение позиций полка. Однажды он заметил подозрительного человека, который оказался немецким разведчиком. Был и курьезный случай. Немцы отступили. Мальчик воспользовался тем, что командира батареи рядом нет, и решил заглянуть в ближайшую немецкую землянку. Немецкие землянки очень отличались от наших. Они были приподняты над землей. Имели даже окна, заклеенные пергаментной бумагой. Дощатые полы, аккуратные дощатые ступеньки. Земляные выступы под кровати с матрацами и одеялами… Володиной мечтой было найти браунинг или парабеллум. Он заскочил в землянку  и онемел от страха: на земляной кровати комфортно сидел немецкий офицер и в упор смотрел на него. И тут вспомнил: его не раз предупреждали, что нельзя носить автомат на груди. Поняв, что снять его не успеет, зажмурил глаза и стал ждать выстрела. Но вместо выстрела наступила тишина. Володя сорвал с груди свой автомат и направил его на офицера. Затем подошел поближе и только тогда увидел, что тот убит. С автоматом в руках медленно поднялся из землянки и тут же встретил лейтенанта. Наверное, лицо у мальчишки было такое, что достаточно было одного взгляда, чтобы все понять. Лейтенант расстегнул кобуру, достал пистолет и заскочил в землянку. «Ты его убил?» – спросил, возвратившись. «Он уже был мертвым». И тут Володя впервые услышал в свой адрес отборный фронтовой мат. А потом прозвучала угроза выгнать из части, если будет отлучаться без его, командира батареи, разрешения.

Порой задания юному бойцу давал командир полка подполковник Глеб. Однажды он приказал срочно вызвать к нему солдата-связиста. Надо было восстановить телефонную связь с наблюдательным пунктом полка. Когда командир посмотрел на Володю, тот встрепенулся: «Мне можно?». Полковник долго молчал, а потом приказал: «Возьми воспитанника. По дороге ему все объясни. Под твою личную ответственность…». День был по-летнему солнечным. Солнечным было и настроение у «сына полка». Шли среди кустарника. Солдат держал в руке провод. Никакой стрельбы, ни разрывов. Лес закончился, можно было видеть, что провод пролег по возвышенности, на которой будто выстроились снопы ржи. «Дальше придется проползти, – сказал солдат. – Если начнется стрельба, не суетись. Стреляй прицельно, не поднимая головы. Одиночными. После каждого выстрела отползай в другое место. Махну рукой – значит, все в порядке. Прикроешь меня, если что… Кабель надо восстановить любой ценой…».

Володя снял пилотку, спрятал ее под ремень и пополз, держа в руке автомат. Ползли долго. Выбрал позицию, замаскировался ветками, установил рожок автомата на плотный упор. Наконец-то связист махнул рукой, встал и пошел к снопам. Это был самый опасный момент. Мальчик видел, как он дернул провод, и в его руке оказался конец. Связист обошел все снопы и снова махнул рукой. Связь была восстановлена, и оба бойца благополучно возвратились в часть.  

Спустя некоторое время подполковник поручил Володе доставить конверт лично командиру дивизии генералу Игнатьеву. Это тоже было не так просто, ибо немцы прятались и в лесу, и во ржи. Но запомнился этот случай редкостным подарком жены генерала. Она подарила коробку конфет и печенья. Возвращаясь, мальчик открыл эту коробку и забыл обо всех инструкциях…

На войне каждый миг был под прицелом смерти. Видеть погибшими тех, с кем только что разговаривал, сидел рядом, пил и ел… К такому не привыкают даже на войне. Под Варшавой полк отдыхал в по-летнему жарком лесу. Многие поснимали гимнастерки, лежали, как на пляже. И вдруг Володя увидел в небе две стремительно приближающиеся точки, которые увеличивались в размерах. Он стоял как завороженный. Потом во весь голос крикнул: «Мессеры!» и юркнул в лес. А те уже стреляли по солдатам, делая круг за кругом. Но и в ответ стреляли все – кто из чего мог. Рядом с Володей майор палил из пистолета. И один самолет загорелся. Из него выпал парашютист, которого сносило в нашу сторону. Другой самолет, спасаясь, скрылся высоко в небе. Но и среди красноармейцев были убитые и раненые. Как-то Володя сидел на бруствере окопа и слушал, о чем говорили солдаты, прибывшие для пополнения. Вдруг из леса раздались выстрелы. Володя вскрикнул. Показалось, что кто-то будто резиновым шлангом ударил его по колену. Прозвучала команда: «По окопам!». Но все и так уже были в них. Мальчик застонал. Солдат, который был к нему ближе других, встревожено спросил: «Володя, ранен?» и разорвал штанину, и тут Володя увидел, что из дырочки в колене течет кровь. Кто-то позвал санитаров, его уложили на носилки, втолкнули в машину. Подбежавший отец вдруг заплакал. Машину трясло на бездорожье, и в какой-то миг Володя потерял сознание. Очнулся в палатке на полу, застланном соломой. А потом была операция, каждый миг которой запомнил на всю оставшуюся жизнь. Пуля застряла глубоко в кости и доставали ее хирурги в полевом госпитале, во фронтовых условиях. Лежавший рядом раненый в голову капитан приказал медсестре: «Мои конфеты – воспитаннику!». Кто-то поддержал его: «И мои тоже…».  В госпитале каждый день кто-то умирал от ран, выздоровевшие вновь шли в бой. Вместо  них появлялись все новые раненые. Умер и капитан, подаривший мальчику конфеты. Вскоре мальчика перевезли в тыловой госпиталь польского города Казимеж. Из окон виднелась Висла. Дали два костыля, и он начал учиться ходить. А потом и от костылей отказался…

Настал день, когда медсестра обрадовала: «За тобой из полка приехали!». Среди знакомых солдат Володя увидел отца. От него и услышал: «Подполковник приказал забрать тебя из госпиталя». Встреча с командиром полка оказалась совсем не такой, на какую надеялся юный боец. «Володя, тебе надо учиться. Начштаба подготовил документы. Поедешь в Суворовское училище. Оно в Мозыре. Хочешь, чтобы тебя сопровождал отец? Хорошо. Завтра утром в путь…». На просьбу: «Товарищ подполковник, разрешите остаться в полку. Хочу дойти до Берлина», услышал: «Нас ждут тяжелые бои. Это приказ. Выполняй…». Не помогли и слезы. Через несколько дней мальчик с отцом были уже в Козловке. Встреча с матерью стала и радостной, и печальной. Услышали рассказ о муках, пережитых ею в Озаричском концлагере, в котором умер от тифа младший брат Витя. По просьбе матери в Суворовское училище Володя не поехал. Остался с нею. В 1953-м окончил Паричскую школу с серебряной медалью и поступил в Московский государственный университет имени Ломоносова. Там и начался его путь в науку.

Текст написан на основе воспоминаний В.П. Вахомчика.

Дражин Владимир Михайлович.

Родился Владимир Михайлович Дражин 1 января 1961 года в поселке Захарково  Песчано – троицкого района Тюменьской области. В 1976г., окончив восемь классов местной школы,  поступил в ГПТУ № 23 г. Таганрога. Окончив училище и получив профессию сборщика корпусов металлических судов, работал на заводе до призыва в ряды Советской армии. В 1984 году переехал в д. Козловка Светлогорского района. Работает кочегаром в Паричской детской школе искусств. Принимает активное участие в благоустройстве территорий Паричского сельского Совета: участвовал в благоустройстве пляжа в г.п. Паричи, строительстве детской игровой площадки в агрогородке Козловка, благоустройстве родника «Ясочка» в д. Песчаная Рудня.

Лауреат Паричской общественной премии «Спешите делать добрые дела» 2016 и 2017гг.

Мітраховіч Кацярына Іосіфаўна

Кацярына Іосіфаўна Мітраховіч нарадзілася 5 верасня 1951г. у вёсцы Казлоўка Парыцкага раёна(зараз Светлагорскі раён). Яна была самай малодшай у мнагадзетнай сям’і, у якой, акрамя яе, было 6 дзяцей.  У 1959г. пайшла ў першы клас Казлоўская  пачатковай школы, а праз 4 гады была пераведзена ў Парыцкую сярэднюю школу. Дзяўчынка была вельмі дысцыплінавай вучаніцай: імкнулася не прапускаць урокі, старанна рыхтавалася да заняткаў. Магчыма таму і скончыла школу з добрым атэстатам, у якім былі толькі адзнакі  “добра” і “выдатна”.

Пасля школы некаторы час працавала на розных работах. Каб ажыццявіць сваю мару – стаць бухгалтарам – давялося спачатку скончыць Мінскі вучэбны камбінат, а потым завочнае аддзяленне Беларускага дзяржаўнага інстытута народнай гаспадаркі імя В.Куйбышава. Першым месцам працы маладога бухгалтара стаў саўгас ”Залесе”.  Потым была праца ў Светлагорскім раённым аб’яднанні «Сельгасхімія» спачатку на пасадзе старшага бухгалтара, а потым намесніка галоўнага бухгалтара.  У 1986 годзе Кацярына Іосіфаўна змяніла месца працы і заняла пасаду галоўнага бухгалтара Парыцкай гарадской бальніцы.  Тут і працавала да выхада на пенсію. Работа была звязана, у першую чаргу, са зносінамі з рознымі людзьмі: медработнікамі, пацыентамі. Што ж датычыцца апошніх, то многія з іх мелі патрэбу ў афармленні разнастайных дакументаў, неабходных для атрымання        кампенсацыйных выплат з бюджету,  якія рабіла бальніца. Таму Кацярына Іосіфаўна імкнулася як мага хутчэй аформіць  усе неабходныя паперы. 

На пенсіі яна не засталася ў баку ад праблем роднай вёскі: дапамагала  жыхарам аграгарадка ў афармленні дакументаў на права ўладання дамамі. А яшчэ 10 гадоў таму захапілася гісторыяй малой радзімы. У 2009 годзе пачала збіраць матэрыялы  для  летопісу аграгарадка. Сёння працягвае гэтую працу: звяртаецца ў розныя архівы, збірае цікавыя звесткі, каб летапіс быў найбольш поўным.

Ёсць у Кацярыны Іосіфаўны і грамадскія   ааабавязкі. 21 лютага 2014г. на агульным сходзе жыхароў аграгарадка яна была абрана старшынёй кааператыва па газіфікацыі жылых  дамоў. Аб газіфікацыі аграгарадка  першы канал Беларускага тэлебачання 18 июля 2016г. паказаў сюжэт з удзелам К.І. Мітраховіч.

У 2014 года Кацярына Іосіфаўна была абрана старшынёй вулічнага камітета па аказанню дапамогі Парыцкаму сельскаму выканаўчаму савету ў рабоце з грамадзянамі. Камітэт, у складзе якога 5 чалавек, актыўна ўдзельнічае ў вырашэнні розных праблем аднавяскоўцаў, імкнецца дапамагчы кожнаму. Па выніках работы за 2014 год камітэту прысуджана 2- месца ў намінацыі  «Лепшы калегіяльны орган тэрытарыяльнага грамадскага самакіравання» з выплатай грашовай прэміі. Працавала на гэтай пасадзе да 5 кастрычніка 2017г.  Атрымала ўдзячнасць «За добрасумленную працу ў органах мясцовага кіравання і самакіравання, значны асабісты ўклад у развіццё і зберажэнне інфраструктуры населеных пункташ сельсавета.За свае неабыякавыя адносіны да праблем  людзей, якія жывуць на тэрыторыі сельсавета, і дапамогу ў добраўпарадкаванні населеных пунктаў». 

Кацярына Іосіфаўна ўдзельнічала ў кампаніі па выбарах  Презідэнта Рэспублікі Беларусь(была назіральнікам), з’яўлялася кіраўніком ініцыятыўнай групы па збору подпісаў у падтрымку кандыдата ў дэпутаты Палаты прадстаўнікой Нацыянальнага сходу РБ.

19 марта  2016 года выбрана народным  засядацелем  па грамадзянскім справам.

Лепшы горад – Светлагорск!

У маладой гісторыі Светлагорска ёсць нямала людзей, якія пакінулі свой след. Адзін з іх – Міхаіл Ільіч Мітраховіч. Яго імя вельмі часта ўспамінаюць гараджане старэйшага пакалення. Ён не толькі быў сведкам нараджэння Светлагорска, але  і будучы старшынёй  гарвыканкама, прымаў самы актыўны ўдзел ва ўсім, што  спрыяла яго развіццю.

Нарадзіўся Міхаіл Ільіч у  1926 годзе ў в. Казлоўка Парыцкага ( зараз Светлагорскага) раёна ў шматдзетнай сям’і калгаснікаў, у якой было чацвёра дзяцей. Пасля заканчэння Казлоўскай пачатковай школы працягваў вучобу ў Парыцкай сярэдняй школе. Дарэчы, у школе лічыўся адным з лепшых вучняў. Але далейшай вучобе перашкодзіла вайна. На той час ён скончыў толькі 7 класаў. У гады вайны  Міхаіл разам з бацькамі жыў у родный вёсцы. Успамінаючы тыя часы, ён расказваў, як падчас адступлення немцаў у 1944г. яны з бацькам некалькі месяцаў скіталіся як бежанцы, паколькі нельга было прыйсці дадому. Вярнуўшыся  пасля вызвалення ў родную вёску, яны ўбачылі, што іх хата сгарэла, таму давялося будаваць новае жыллё. Пасля вызвалення Парыцкага раёна некаторы час Міхаіл працаваў сакратаром Казлоўскага сельскага Савета. У жніўні 1944-га быў прызваны ў рады Савецкай Арміі. Спачатку  прайшоў навучанне ў запасным палку ў горадзе Кіраве Смаленскай вобласці. А ў верасні быў накіраваны ў вайсковую  частку зенітнай артылерыі, якая знаходзілася ў Гомелі. Пасля заканчэння вайны частка, у якой служыў Міхаіл, была расфарміравана і накіравана ў Баку. Тут сяржант Мітраховіч праслужыў да 1946 года. Потым быў  Далёкі Усход, горад Благавешчанск. У 1948 годзе  камандзір самаходнай гарматы зброі Міхаіл Мітраховіч быў дэмабілізаваны. Вярнуўся ў родныя мясціны. Спачатку працаваў загадчыкам хаты-чытальні ў  Казлоўцы.   

Далей была праца  ў якасці загадчыка аддзела райкама камсамола, потым другім, а затым першым сакратаром райкама камсамола. Для таго, каб зразумець  прычыну хуткага кар’ернага росту М.І.Мітраховіча, дастаткова прачытаць радкі з пісьма, у свій час дасланага маці Міхаіла камандаваннем вайсковай часткі: “Не было выпадку, каб тое, што  даручалася Вашаму сыну, было не выканана. Нездарма сярод таварышаў склалася прымаўка: “Калі патрэбна зрабіць справу, даручыце сяржанту Мітраховічу”. Асабістая адказнасць, высокая патрабавальнасць у першую чаргу да сябе былі адметнай рысай яго характару. У 1954г. Міхаіл скончыў Парыцкую сярэднюю школу і паступіў у Гомельскі педагагічны інстытут. Правучыўшыся на гістарычным факультэце, у 1960г. атрымаў дыплом, у якім было напісана “Настаўнік гісторыі”. Яго добрасумленныя адносіны да справы былі заўважаны,  і з  1954 па 1961 год ён працуе загадчыкам аддзела, затым сакратаром  і другім сакратаром Парыцкага райкама партыі. У 1961г. Міхаіл Мітраховіч быў накіраваны ў Чачэрск. Тут давялося працаваць старшынёй райвыканкама. Доўжылася праца ў Чачэрску па снежань 1962г.

Пасля ўтварэння Светлагорскага раёна Міхаіл Ільіч пераязджае на пастаяннае месца жыхарства ў Светлагорск. Некаторы час працуе старшынёй камітэта партыйна-дзяржаўнага кантроля. 12 красавіка 1965г. ён быў прызначаны на пасаду старшыні гарадскога выканаўчага камітэта. Бадай, ніхто з кіраўнікоў горада не быў на гэтай пасадзе так доўга, як ён – цэлых 17 гадоў.   Міхаіл Ільіч добра памятае той момант, калі Светлагорск афіцыяльна набыў статус  горада. Адразу ж паўстала пытанне, якое датычылася генеральнага плана забудовы. Ён быў распрацаваны Белдзяржпраектам і прадугледжваў будаўніцтва 1-га, 2-га, 3-га мікрараёнаў, а таксама  цэлюлозна-картоннага камбіната, завода зборнага  жалезабетона і шэрага  іншых прадпрыемстваў. Планавалася, што ў Светлагорску будзе жыць 100 тысяч чалавек. У першыя гады жыцця маладога горада, у сувязі з недахопам жылля, былі пабудаваны 1800 так званых “времянок” – невялічкіх хатак з печчу. Зразумела, яны ўступалі па камфортнасці тагачасным кватэрам, але на той момант дазволілі часткова вырашыць жыллёвую праблему. У наступныя гады штогод будавалася 800-900 кватэр. Усяго за час працы М.І.Мітраховіча на пасадзе старшыні гарвыканкама было пабудавана 15.500 кватэр. Калі ў 1965г. у Светлагорску пражывала 10 тыс. Чалавек, то ў 1982-м – ужо 50 тысяч.

У  1966 годзе ў горад прыбылі першыя нафтавікі. Праз 10 год пачалося праектаванне 4-га “Юбілейнага” мікрараёна.  У  1965 годзе  была пракладзена толькі одна дарога, зробленая з булыжніка падчас будаўніцтва Васілевіцкай ДРЭС. За  20 гадоў было пабудавана 45 кіламетраў дарог: вуліца Леніна, 50 год Кастрычніка, Завадская, Луначарскага, Сацыялістычная, Авіяцыйная. І гэта быў толькі пачатак…

У першыя гады будаўніцтва Светлагорска  прырост насельніцтва штогод складаў    5000 чалавек.  З’явілася вялікая патрэба ў дзіцячых садках і школах. За 17 гадоў працы Міхаіла Ільіча на пасадзе старшыні гарвыканкама было  пабудавана  20 дзіцячых садкоў і 7 школ. Характэрна, што к 1980 году Светлагорск быў забяспечаны дзіцячымі дашкольнымі ўстановамі на 100%. Акрамя гэтага  шмат увагі старшыня гарвыканкама ўдзяляў маштабнаму будаўніцтву спартыўных аб’ектаў, бальніц, раддома, прадпрыемстваў гандлю,  фабрыкі агародніны і  шматлікіх іншых устаноў. У кожнай такой справе М.І.Мітраховіч прымаў самы актыўны ўдзел. У 1982г. Міхаіл Ільіч перайшоў на іншую працу: ён стаў намеснікам дырэктара  Светлагорскага цэлюлозна-папяровага завода па эканамічных пытаннях, а потым на працягу 4-х гадоў працаваў намеснікам дырэктара па кадрах і быту. 12 ліпеня 2016г. ён адзначыў свой 90-гадовы юбілей. Пайшоў з жыцця 5лістапада 2016г.

За сваю працоўную дзейнасць Міхаіл Ільіч Мітраховіч быў удастоены розных  узнагарод, у ліку якіх  ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1971), два ордэны «Знак Пашаны» (1974, 1981), медаль «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.» (1946), медаль «Ветэран працы» (1986), две Ганаровыя граматы Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР. За вялікі ўнёсак у развіццё Светлагорска ў 1998 годзе яму было прысвоена званне «Ганаровы грамадзянін горада Светлагорска». Атрымаць яго – значыць застацца ў сэрцах  светлагорцаў.  

Маскалевіч Леанард Віктаравіч

Леанард Маскалевіч – заслужаны архітэктар БССР (1985), прафесар Міжнароднай  Акадэміі архітэктуры  ў Сафіі (2000), акадэмік Расійскай Акадэміі архітэктуры і будаўнічых навук (2003) і Міжнароднай Акадэміі архітэктуры ў Маскве (2003). Аўтар каля 70-ці праектаў буйных будынкаў і помнікаў у розных гарадах Беларусі.

Нарадзіўся Леанард Віктаравіч Маскалевіч  5 снежня 1936 года ў вёсцы Казлоўка былога Парыцкага, а зараз Светлагорскага раёна ў сям’і настаўнікаў. Маці яго працавала ў малодшых класах, а бацька выкладаў беларускую мову і літаратуру ў старэйшых класах.

У 1937 годзе сталінскія рэпрэсіі назаўжды адабралі ў Леанарда бацьку  Віктара Маркавіча. Ён быў абвінавачаны ў шпіянажы на карысць Польшчы і арыштаваны. Болей Віктара Маркавіча сям’я не ўбачыла.Толькі праз 20 год Маскалевічы атрымалі афіцыйны дакумент аб яго рэабілітацыі. Падчас Вялікай Айчыннай вайны сям’я  жыла разам з партызанамі ў лесе. Тут загінулі малодшыя брат і сястра Леанарда. Пасля вызвалення Маскалевічы вярнуліся ў Казлоўку. Дом спаліла вайна, давялося жыць у будынку сельскага Савета, дзе, па ўспамінах Леанарда, было многа газет, сапраўдныя пісталет і аўтамат. У Дзень Перамогі бабуля разбудзіла сям’ю, бо на вуліцы ўжо стралялі. Як успамінае Леанард, яна не ведала, што скончылася вайна і прашаптала:”Вайна! Зноў вайна!”. Праз некалькі хвілін высветлілася: байцы, якія кватаравалі ў вёсцы, даведаліся пра капітуляцыю фашыстаў і далі залп са зброі.

На фарміраванне чалавечых якасцей Леанарда паўплывала бабуля Маша. Яна казала:”Унучак, рабі людзям дабро”. Гэты запавет Леанард Віктаравіч будзе заўсёды памятаць і прытрымлівацца яго на працягу ўсяго  жыцця. Яшчэ адным добрым дарадцам  у жыцці будучага архітэктара стаў айчым Іван Пішчык. Леанард  скончыў Казлоўскую пачатковую, а потым Парыцкую сярэднюю школу, куды хадзіў за 2 кіламетры - туды і назад. Менавіта ў гэты час  ён захапіўся маляваннем. “Мне падабалася вучыцца ў школе, - успамінаў Леанард  Віктаравіч, - я шмат чытаў, цікавіўся радыётэхнікай”.  Для сябе ён зрабіў трохлямпавы радыёпрыёмнік тыпу “Рэкорд”, быў у вёсцы самым інфармаваным у тэхніцы чалавекам. Што тычыцца малявання, то Леанард успамінае такі выпадак: аднойчы старэйшы таварыш, мамін вучань і пачатковец у мастацтве Іван Вахомчык звярнуў увагу на яго малюнак герба СССР. “Хто гэта намаляваў?” – “Я”, - адказаў Леанард. Іван засумняваўся і зрабіў праверку: даў заданне падрыхтаваць пейзаж. Леанард успамінае, што алоўкам зрабіў 50 варыянтаў, але паказаў адзін самы лепшы. Так у яго з’явіўся першы настаўнік жывапісу. Потым вучыў яго малюнку Уладзімір Уладзіміравіч Суравец, які паспрыяў у выбары прафесіі. Любоў да роднай прыроды, беларускай літаратуры выхаваў у хлопца журналіст, пісьменнік Уладзімір Аляксандравіч Мігай. Пасябраваў на ўсё жыццё Леанард Маскалевіч з былым “сынам палка” Уладзімірам Пятровічам Вахомчыкам, кандыдатам фізіка-матэматычных навук, прафесарам, які заўсёды наведваў яго выставы.

У 1954 годзе пасля заканчэння дзесяцігодкі, Леанард адпраўляецца ў Мінск, каб стаць архітэктарам. Перашая спроба была няўдалая: не хапіла аднаго бала, каб паступіць у Беларускі палітэхнічны інстытут. Праз год ( адпрацаваў яго ў Парыцкім райвыканкаме – у будаўнічым аддзеле) Леанард Маскалевіч становіцца студэнтам архітэктурнага факультэта БПІ.

“Найгалоўным на той момант для мяне была творчасць, пошук свайго “я”, - успамінаў наш зямляк. – І як мне сёння падаецца, знайшоў”. Падчас вучобы Леанард пабываў на VI Сусветным фэсце моладзі і студэнтаў у Маскве (1957).  На студэнта Маскалевіча паўплывалі выкладчыкі Аляксандр Пятровіч Воінаў, Валянцін Іванавіч Гусеў, Уладзімір Мікалаевіч Вараксін. Пазней Георгій Уладзіміравіч Заборскі, у якога наш зямляк праходзіў пераддыпломную практыку, скажа: “Сярод шматлікіх сваіх вучняў я заўсёды вылучаў Леанарда Маскалевіча.  Да яго  меў адмысловыя пачуцці… Першым чынам паважаю яго за людскасць, за чуласць і увагу да людзей, за апантанасць, з якой ён ставіцца да архітэктуры, за яркі самабытны талент”.

У 1960 годзе Леанард Маскалевіч у складзе аўтарскага калектыву ўдзельнічае ў конкурсным праекце планіроўкі і забудовы вуліцы Маякоўскага ў Мінску. Праект атрымаў першую прэмію.

У 1961 годзе выпускнік Маскалевіч з бляскам абараняе дыпломны праект на тэму “Павільён БССР на сусветнай выставе “Экспа-67” у Маскве”. Аднак выстава не адбылася і праект застаўся няздзейсненым. Свой дыпломны праект наш зямляк выканаў пры неверагодных, амаль містычных акалічнасцях. Шэсць студэнтаў палітэхнічнага інстытута, сярод якіх быў Леанард, працавалі над дыпломным праектам Маладзёжнага цэнтра. Стварэнне праекта  набліжалася да завяршэння, як раптам Маскалевіча выклікалі на кафедру. Навіна была  амаль шокавая: паводле рашэння кафедры, тэма яго дыпломнай змяняецца. Леанарду Маскалевічу даручалася выканаць да абароны выставачны павільён Беларусі на “Экспа- 67”. Часу далі крыху болей 4 месяцаў. Некалькі накідаў будучага павільёна былі забракаваныя кіраўніком дыпломнай працы Георгіем Заборскім. У адну ноч бедны студэнт прысніў, як быццам ён ідзе па выставе “Экспа-67”. Экскурсавод паказвае: “Вось  гэта – павільён Уладзіміра Уварава, гэты – Уладзміра Цямнова, гэты – Антона Міхеда.” І пералічвае проізвішчы ўсіх аднакурснікаў з 60-й групы, у якой вучыўся Леанард. А яго павільёна няма. Як толькі яны набліжаюцца да будынкаў, тыя, нібы ракеты ляцяць угору. Леанард бачыць  два нічыйныя павільёны дзівоснага выгляду. Імгненна прачынаецца, з яшчэ заплюшчанымі вачыма бярэ чысты аркуш паперы і пачынае маляваць будынкі, убачаныя ў сне. Суседзі па інтэрнацкім пакоі ўспрынялі дзеянні Леанарда як неадэкватныя.     “Я бачыў шмат такіх сноў. Я шчаслівы, што яны мне дапамагаюць па жыцці”, - зазначыў пазней Л.Маскалевич.

Нарэшце наступіў час, калі кіраўнік пахваліў эскіз. А рашэнне павільёна вельмі спадабалася старшыні працоўнай камісіі па праектаванні дыпломных праектаў Уладзіміру Каралю. Ён і запрасіў Леанарда Маскалевіча на працу ў інстытут Мінскпраект.

Але атрымаўшы дыплом, Леанард Маскалевіч не захацеў застацца ў Мінску і паехаў працаваць у Брэсцкі філіял Белдзяржпраекту. За 5 няпоўных гадоў (1961-1965) ён стварыў 7 праектаў будынкаў у Брэсце і Брэсцкай вобласці. Аднойчы прыехаўшы на адпачынак у родную Казлоўку, Леанард сустрэў на танцах у клубе Святлану – студэнтку педінстытута, якая потым стала яго жонкай. У 1965 годзе Леанарда Маскалевіча зноў запрасілі на працу ў Мінскпраект. Тут будуць рэалізаваны многія архітэктурныя творы нашага земляка. З гэтай установай Леанард Віктаравіч доўга будзе супрацоўнічаць.

У 1972 годзе яго прызначаюць інструктарам аддзела будаўніцтва і гарадской гаспадаркі ЦК КПБ. Па успамінах Леанарда Маскалевіча ўдзень ён рыхтаваў урадавыя дакументы па развіцці архітэктуры, горадабудаўніцтва, а ўначы маляваў эскізы новых праектаў. На дзяржаўнай службе Леанард Маскалевіч удзельнічаў у падрыхтоўцы дырэктыўных пастаноў ЦК КПБ і Савета Міністраў  БССР “Аб далейшым павышэнні ўзроўню архітэктуры ў рэспубліцы”, “Аб далейшым павышенні ўзроўню архітэктуры і горадабудаўніцтва, удасканаленні жыллёва-грамадзянскага і культурна-бытаваго будаўніцтва ў г.Мінску”.

У 1975 годзе Леанард Маскалевіч прызначаны намеснікам старшыні Дзяржкамітэта БССР па архітэктуры. Гэтая установа каардынавала і кантралявала архітэктурна – будаўнічую галіну ў краіне, вызначала тэхналагічнае развіццё галіны. Пасаду наш зямляк займаў да 1990 года.

З 1976 па 1990 год Леанард Маскалевіч быў пастаянным прадстаўніком БССР па жыллёвым будаўніцтве і горадабудаўніцтве ў Еўрапейскай Эканамічнай Камісіі ААН у Жэневе.  З 1972 па 1990 год працаваў у кіруючых органах Саюзаў архітэктараў  БССР і СССР. У 1976 годзе Леанард Маскалевіч вучыўся ў Інстытуце кіравання народнай гаспадаркай пры Дзяржаўным камітэце Савета Міністраў СССР па навуцы і тэхніцы ў Маскве.

У 1985 годзе Леанарду Маскалевічу было прысвоена высокае званне “Заслужаны архітэктар БССР”. У дакументах на ўзнагароду гаварылася: “…уносіць значны ўклад у развіццё архітэктуры і горадабудаўніцтва Беларусі. Пад яго кіраўніцтвам і пры непасрэдным удзеле праводзіцця вялікая праца па ўдасканаленні тэрытарыяльнай арганізацыі гарадоў рэспублікі, павышэнні архітэктурна-мастацкага ўзроўню іх забудовы, паляпшэнні праектна-каштарыснай справы і тыпавога праектавання, укараненні прынцыпова новага і прарэсіўнага метаду праектавання і будаўніцтва буйнапанэльных жылых дамоў на аснове адзінай базавай серыі, якая забяспечвае павышэнне выразнасці і разнастайнасці масавай забудовы ў гарадах рэспублікі”.

У 1989 годзе здзяйсняецца запаветная мара нашага земляка: ён стварыў персанальную творчую майстэрню (УП “Творчая майстэрня архітэктара Маскалевіча Л.В.”). “Гэта мой творчы дом, дзе гаспадараць архітэктура і я”, - аднойчы зазначыў дойлід.

Наш зямляк спраектаваў каля 70 аб’ектаў. Вось некаторыя з іх: будынкі Мінскага інстытуту культуры(1975), Інстытуту павышэння кваліфікацыі кіруючых працаўнікоў народнай гаспадаркі БССР(1978, цяпер Акадэмія кіравання пры Прэзідэнце РБ), выставачны комплекс  “Белэкспа” (1988), пансіянат Савета Міністраў на Заслаўскім вадасховішчы (1968, цяпер адна з рэзідэнцый Прэзідэнта РБ), музычнае вучылішча імя М.Глінкі (1975),  рэканструкцыя будынкаў консульстваў ГДР і Польскай народнай рэспублікі і інш.

“Мы, архітэктары, павінны выяўляць волю да свабоды творчсці, да раскаванасці ў дачыненні формаўтварэння і волю да сталага пошуку новага нязведанага”, - лічыў Л.Маскалевіч.

З 1993 па 1999 год Леанард Маскалевіч працаваў дарадчыкам па архітэктуры  і будаўніцтве ў Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце РБ.

У 1997 годзе быў абраны прафесарам, а ў 2003 годзе – акадэмікам Аддзялення Міжнароднай Акадэміі архітэктуры ў Маскве. У 2000-м узначаліў Беларускі  інтэрклуб архітэктараў Міжнароднай Акадэміі архітэктуры ў Сафіі. У 2003 годзе Леанард Маскалевіч абраны акадэмікам Расійскай Акадэміі архітэктуры і будаўнічых навук.

“Я заўсёды разважаў над тым, якая роля архітэктуры і яе сацыяльная функцыя ў нацыянальным развіцці. Стварэнне зручнага гарманізаванага жылога асяроддзя – адна з найважнейшых задач пры будаўніцтве новага развітага грамадства, новай Беларусі. Гарманізацыя і гуманізацыя гэтай сферы – асноўная місія архітэктара”.

                                     Леанард Маскалевіч

Патрыёт  малой радзімы

Многія з тых, хто ведаў Віктара Рыгоравіча Мураля пры жыцці, здзіўляўся душэўнай шчодрасці і дабрыні гэтага незвычайнага  чалавека, бясконца ўлюблёнага ў Парычы і аб’яднаўшага парычан, якіх лёс параскідваў па розных странах і кантынентах. 

Віктар Рыгоравіч нарадзіўся ў  звычайнай сям’і. Яго бацька быў цесляром і сталяром, адным словам, майстрам на ўсе рукі. Нават дом, у якім жыла сям’я, ён пабудаваў сам. Мама працавала вышывальшчыцай. Вельмі спакойная і спагадлівая яна пільна сачыла, как у доме было цёпла і ўтульна. Жылі вельмі дружна, але слова бацькі было законам: двойчы паўтараць тром сынам сваю просьбу яму не даводзілася. Выхоўваў хлопчыкаў прыклад бацькоў, якія былі вельмі працавітымі, шчырымі і надзейнымі людзьмі. І дзеці раслі такімі ж. Скончыўшы Парыцкую сярэднюю школу, Віктар вырашыў паступаць у мараходнае вучылішча, але не прайшоў медкамісію. Таму праз некаторы час ён знайшоў працу ў Парыцкім  СМУ. Працаваў шафёрам, а потым, як і яго шматлікія аднагодкі, быў прызваны ў армію. Месцам службы стала Германская Дэмакратычная Рэспубліка. Менавіта тут у групе савецкіх войск праляцелі 5 гадоў яго жыцця. Пасля дэмабілізацыі Віктар Мураль пераехаў у Мінск, уладкаваўся на працу на Мінскі трактарны завод. На заводзе ён  асвоіў некалькі спецыяльнасцей: слесара  механасборачных работ, свідравальшчыка, шліфоўшчыка. Але дзе б ён ні працаваў, заўсёды  быў у ліку перадавых. Аб гэтым сведчаць шматлікія прэміі, граматы, удзячнасці, ганаровае званне “Лепшы па прафесіі”.

Спорт займаў адно з важных месц у яго жыцці. Пасля працы Віктар заўсёды спяшаўся ў спартзалу. Ён захапіўся цяжкай атлетыкай і  нават займаў прызавыя месцы на розных спаборніцтвах. А яшчэ вельмі любіў танцаваць. З вялікай ахвотай наведваў студыю бальнага танца пры Палацы культуры Мінскага трактарнага завода. Але, бадай, найбольшым яго захапленнем стала фатаграфія. З фотаапаратам ён не расставаўся нават на хвіліну, імкнуўся адлюстраваць кожную падзею ў жыцці сяброў  незалежна ад таго, вялікай яна была, альбо маленькай. І сёння ў шматлікіх  сямейных альбомах сяброў і знаёмых захоўваюцца яго фотаздымкі. Дзякуючы свайму захапленню ён знайшоў працу па душы ў аб’яднанні  "Вілія", а пасля вучобы ў  Школе прадпрымальніцтва і камерцыі пры Саюзе прадпрымальнікаў па спецыяльнасці "Кіраўнікі малых прадпрыемстваў" пачаў працаваць самастойна, адкрыў сваё прадпрыемства "Шэрп". Віктар Рыгоравіч быў не проста фатографам, ён быў Фатографам з вялікай літары. Каб сфатаграфавацца менавіта ў яго, мінчане прыязджалі з самых далёкіх раёнаў Мінска, і, аднойчы зазірнуўшы, станавіліся яго пастаяннымі кліентамі і сябрамі. Многія з іх гаварылі, што наведвалі яго фотамайстэрню не толькі, каб зрабіць фотаздымак, а перш за ўсё, каб пагутарыць з такім цікавым суразмоўцай і шчырым, спагадлівым чалавекам. Ён любіў людзей і  чуў іх  сэрцам, імкнуўся дапамагчы многім, таму так цягнуліся да яго.

Парычы заўсёды былі для Віктара Рыгоравіча  самым дарагім куточкам на зямлі. Ён аддаваў ім часцінку свайго жыцця і шмат душэўных сіл. У кожны зручны выпадак наведваў малую радзіму, хадзіў па яе вуліцам, і, вядома, успамінаў, успамінаў, успамінаў…

Віктар Рыгоравіч стварыў інфармацыйны партал «Парычы». Ён устанавіў сотні імёнаў чырвонаармейцаў, загінуўшых у баях за вызваленне Светлагорскага раёна, прапанаваў стварыць мемарыяльны комплекс у памяць аб 1758 жыхарах вёскі Ала, якая паўтарыла лёс Хатыні. Па яго ініцыятыве пачаўся збор сродкаў для мясцовага “Парка памяці” у гонар жыхароў пасёлка, што загінулі ў агні Вялікай Айчыннай. Віктар Мураль – заснавальнік Парыцкай грамадскай прэміі “Спяшайцеся рабіць добрыя справы”, якую штогод уручаў жыхарам пасёлка, што зрабілі ўнёсак у яго развіццё. Лозунг  “Парычане ўсіх краін яднайцеся!”, які прыдумаў Віктар Рыгоравіч, і сёння нябачнымі ніткамі звязвае парычан з розных куткоў планеты.

Мураль Екатерина Дмитриевна

Родилась в д. Козловка 19 июня 1928г. Закончила 5 классов Паричской средней школы. После Великой Отечественной войны работала  рабочей в колхозе «2-я пятилетка», а после реорганизации колхоза работала на свиноферме в совхозе «Паричи». Екатерина Дмитриевна не раз награждалась почётными грамотами районного и областного Советов. Была депутатом Светлогорского районного совета в 1973, 1975 году и в 1977 году. В  1966 году первой в районе награждена орденом Ленина, а в 1975 году  награждена орденом Октябрьской Революции. Умерла в  1998 году.

Мураль Павел Никонорович

Родился  18 августа 1928 года в деревне Козловка.   Да  войны окончил 4 класса. После окончания Великой Отечественной работал в колхозе «2-я пятилетка». С мая 1949 года по ноябрь 1952 года служил в Советской  Армии в городе Баку. После службы   работал в колхозе «2-я пятилетка»,  затем в колхозе имени Жданова. С июня 1961 года по 1983 год вместе с женой Екатериной Дмитриевной работал на свиноферме совхоза «Паричи». За высокий привес в 1975 году награждён орденом «Знак почёта». Умер в 2006г.

Терещенко Роман Владимирович.

Родился 6 января 1961 года  в д. Дёрновичи, Наровлянского района, Гомельской области. В 1979 году окончил Дёрновичскую среднюю школу. До службы в армии работал в колхозе «Дёрновичи» трактористом. После службы в рядах Советской армии вернулся в родной колхоз, где работам водителем. После аварии на Чернобыльской атомной станции переехал в д. Козловка. С 1984  по 2006 год работал водителем, механиком, затем бригадиром в совхозе «Паричи». С 2006 года - старший спасательного поста в г/п. Паричи.

Принимает активное участие в благоустройстве территорий Паричского сельского Совета: участвовал в благоустройстве пляжа в г/п Паричи, строительстве детской игровой площадки в агрогородке  Козловка. Дважды лауреат Паричской общественной премии «Спешите делать добрые дела» (2016г., 2017г.)